Mother Mary in the Rising Sun: A “Ritual Drama” among the Csango Hungarians

Mother Mary in the Rising Sun: A “Ritual Drama” among the Csango Hungarians The paper deals with the origin and symbolism of the multirooted rite of “Looking into the Sun at Dawn,” performed yearly on Pentecost, as a part of the Csíksomlyó indulgence (Şumuleu Ciuc, Romania) organised by the Catholic Church. Predominantly female ethnic Csango Hungarians performed this rite until the 21st century, and in the course of their communal visions they often saw the shape of Virgin Mary in the rising sun. The local Franciscan church shelters a 16th century Mother Mary statue — to which miraculous powers are attributed, reflecting the iconography of Mulier Amicta Sole. The paper concludes that the form of Virgin Mary taking shape in the ritualized communal visions does not only incorporate the concept of the Virgin Mother of God but also the one of the pre-Christian ancestress. By methods of comparative mythology and ritual analysis, employing written sources this paper makes an attempt to present how in their deer chasing origin myth, the Huns and Hungarians worshiped the ancestress in the figure of the doe, which they identified with the sun. The conclusion of the study is that the primeaval connection of the sun with the ancestress was adopted into Christianity reapearing in the ritualized communal visions. Maryja Matka Boża w słońcu o świcie: „dramat obrzędowy” u Csango na Węgrzech Artykuł dotyczy określenia źródeł i symboli niejednorodnego obrzędu „Patrzenia w Słońce o świcie” wykonywanego co roku w trakcie Zielonych Świątek w ramach odpustu w Csíksomlyó (Şumuleu Ciuc w Rumunii), organizowanego przez Kościół katolicki. Obrzędu wykonywanego również dziś, głównie przez kobiety należące do grupy etnicznej Csango na Węgrzech, które w trakcie wspólnych wizji często dostrzegają postać Maryi Panny we wschodzącym Słońcu. W lokalnym kościele oo. franciszkanie przechowują XVI-wieczną figurę Matki Bożej odzwierciedlającą ikonografię Mulier Amicta Sole, której przypisuje się cudowną moc. Autor artykułu wskazuje się, że postać Maryi Panny nabierająca kształtu w zrytualizowanych wspólnych wizjach odnosi się nie tylko do koncepcji Bogarodzicy Dziewicy, ale do jednej z przedchrześcijańskich przodkiń. Dzięki metodom komparatystyki mitologicznej i analizie rytuałów zawartych w źródłach pisanych artykuł ten stanowi próbę omówienia, jak w micie o pogoni za jeleniem Hunowie i Węgrzy czcili tę przodkinię w postaci łani, którą utożsamiali ze Słońcem. Konkluzją artykułu jest to, że pierwotny związek Słońca z ową przodkinią został przejęty przez chrześcijaństwo i przywrócony w zrytualizowanych wspólnych wizjach